Śladami Wandy Rutkiewicz

Jedną z patronek roku 2022 jest Wanda Rutkiewicz, wybitna polska himalaistka, która jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na szczycie Mount Everest, a jako pierwsza kobieta zdobyła K2. Mało kto wie, że słynna alpinistka przez pewien czas mieszkała w Łańcucie. Miasto uhonorowało ją, nazywając jej nazwiskiem jedną z ulic.

Miejska Biblioteka Publiczna, w partnerstwie z fundacją PZU realizuje projekt ph. „Góry – Literatura – Kultura”. W ramach tego projektu, 14 września MBP zorganizowała dla łańcuckiej młodzieży spotkanie z Aleksandrą Gruszczyńską, mieszkanką Łańcuta i przyjaciółką Wandy Rutkiewicz. Pani Aleksandra podczas spotkania opowiadała o tej przyjaźni i o wspólnych zabawach.

Z Łańcuta pochodzili dziadkowie Wandy – Ewa i Władysław Błaszkiewiczowie. Mieszkali w domu przy ul. Mościckiego. Dziadek Wandy był nauczycielem w Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza, był też znanym w całym Łańcucie społecznikiem. Ojciec Wandy jako absolwent łańcuckiego liceum, magister inżynier opracował projekt oczyszczalni ścieków. Pracując we Wrocławiu często przyjeżdżał do Łańcuta. Od 1948 r., po śmierci swojego młodszego brata Wanda również coraz częściej odwiedzała Łańcut.

We wrześniu 1972 r. ojciec Wandy wynajął mieszkanie młodemu małżeństwu, znajdującemu się – jak uwierzył w trudnej sytuacji rodzinnej. Ten ludzki gest okazał się dla inżyniera Zbigniewa Błaszkiewicza tragiczny. Kiedy 6 grudnia 1972 r. przyjechał do swojego domu w Łańcucie, stwierdził, że pokoje do których lokatorzy nie powinni mieć dostępu zostały splądrowane. Zginęło z tych pomieszczeń wiele rzeczy, w tym także cenne książki ze zbioru bibliofilskiego jego ojca. Podczas rozmowy z lokatorami został zamordowany. Tragedia wstrząsnęła społecznością Łańcuta – opowiadała Pani Aleksandra.

Wanda była miłośniczką gór. Zdobyła 8 spośród 14 ośmiotysięczników. Promowała samodzielną wspinaczkę wśród kobiet. Jako pierwsza Europejka zdobyła Mount Everest. Stanęła na szczycie 16 października 1978 r.

Jej celem było zdobyć Kanczendzongę. 12 maja 1992 roku próbowała dosięgnąć szczyt. Niestety nie udało się – uznano ją za zaginioną, a w 1996 r. za zmarłą. Ciała nigdy nie odnaleziono.

Ostatni raz Pani Aleksandra spotkała się ze słynną himalaistką w 1973 r., kiedy z mamą likwidowały mieszkanie na Wisielówce.

Podsumowaniem spotkania był wspólny spacer po Łańcucie „śladami Wandy Rutkiewicz”. Młodzież odwiedziła najważniejsze miejsca związane z rodziną Wandy Rutkiewicz: ulicę Wandy Rutkiewicz, która kiedyś była drogą w pobliżu domu i pól jej dziadków, willę przy ulicy Mościckiego, w której kiedyś mieszkała alpinistka i jej dziadkowie, Cmentarz Komunalny w Łańcucie, gdzie znajduje się grób rodziny Błaszkiewiczów – dziadków: Ewy i Władysława Błaszkiewiczów, Zbigniewa Błaszkiewicza, Jadwigi Błaszkiewicz, dziedziniec I Liceum Ogólnokształcącego w Łańcucie.

Tekst: Sylwia Markowicz-Hołub

Zdjęcia i montaż: Piotr Dubiel