Podsumowano projekt Dzieje „Starego Zamku” w Łańcucie – zapomniane dziedzictwo [foto]

W ubiegły piątek, Muzeum-Zamek w Łańcucie zorganizowało konferencję prasową podsumowującą pierwszy etap projektu archeologicznego pn. Dzieje „Starego Zamku” w Łańcucie – zapomniane dziedzictwo.

Projekt pn. Dzieje „Starego Zamku” w Łańcucie – zapomniane dziedzictwo realizowany jest w trybie dwuletnim (2023-2024). W grudniu 2023 roku zakończył się pierwszy etap prac. Całkowity koszt realizacji tego zadania to 127 000,00 złotych. Projekt dofinansowany jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które w ramach programu rządowego Ochrona Zabytków Archeologicznych przyznało Muzeum-Zamek w Łańcucie kwotę w wysokości 94 400,00 zł. Natomiast drugi podmiot, który dofinansował ten projekt to Miasto Łańcut przeznaczając na realizację tego zadania kwotę 32 600,00 zł.

Zadanie obejmuje opracowanie zabytkowych materiałów pozyskanych w wyniku prac archeologicznych na tzw. Wzgórzu Zamkowym, obecnie Plebańskim. Projekt ma także na celu opracowanie monograficznej, interdyscyplinarnej publikacji, która będzie zawierała wyniki analiz przeprowadzonych badań.

W piątkowej konferencji prasowej udział wzięli: dyrektor Muzeum-Zamku w Łańcucie Piotr Szopa, zastępca dyrektora Krzysztof Żaba, burmistrz Miasta Łańcuta Rafał Kumek,  kierownik Historii Miasta Muzeum-Zamku w Łańcucie Joanna Kluz, archeolog MZ w Łańcucie Monika Hozer, realizator wykopalisk Mirosław Mazurek oraz archeolog, realizator projektu Joanna Dzik.

Realizacja tego projektu pokazuje jak piękną mamy historię, jak Łańcut zamkami stoi. Pokazujemy to co w przestrzeni Łańcuta kiedyś było tą rzeczą najważniejszą, więc ten pierwszy zamek łańcucki związany z najbarwniejszą postacią historii sarmackiej – Diabłem Łańcuckim (Stadnickim). Widzimy też historię w tej przestrzeni królewskiej, czyli odwiedzin Króla Władysława Jagiełły. Bardzo cieszę się, że możemy zobaczyć te materialne pozostałości naszej historii – mówił podczas konferencji dyrektor Zamku Piotr Szopa.

Wspólna sprawą samorządu oraz mieszkańców jest to, aby współpraca z miastem układała się jak najlepiej. Dlatego bez wahania zaangażowaliśmy się również w pomoc, na wkład własny do tego projektu. Jeżeli będą takie potrzeby, jeżeli Zamek będzie miał jakieś kolejne projekty, w których Miasto mogłoby pomóc to jest to naszą wspólną sprawą, i dyrekcji Zamku i samorządu Miasta, aby takiej pomocy w miarę możliwości udzielić, żeby kolejne pokolenia mogły cieszyć się z tego pięknego dziedzictwa – mówił podczas spotkania z dziennikarzami burmistrz Miasta Rafał Kumek.

Obronne Wzgórze Zamkowe ob. Plebańskie to była siedziba rodu Pileckich i Stadnickich. Z powierzchni stanowiska obejmującego 267 arów przebadano 1,65 ara. Zabytki znajdują się w Muzeum-Zamek w Łańcucie.

Prace prowadzone były w niewielkim zakresie. Mimo ograniczonej przestrzeni wykopy były dosyć głębokie, które dały nam bardzo dużo informacji. Po przeprowadzeniu naszych badań możemy stwierdzić, ze zamek na pewno był murowany. Był więcej niż jednokondygnacyjny. Pozyskaliśmy bardzo ogromny zbiór materiałów zabytkowych, głównie ceramiki i kafli. Przypuszczamy, ze nasze badania były prowadzone w kuchni zamkowej – świadczy o tym m.in. ilość tej ceramiki – mówił Mirosław Mazurek, realizator wykopalisk.  

Odkryte zabytki stworzyły na nowo możliwość zaprezentowania tego miejsca, w znacznie pełniejszej, nieznanej dotychczas odsłonie. Tak więc, Łańcut to historia nie jednego, a dwóch zamków.

Na powierzchni około 1,65 ara zarejestrowano około dwudziestu tysięcy zabytków, w tym: naczynia, kafle piecowe m.in. z przedstawieniami błazna, aniołami-tarczownikami, wzorami geometrycznymi, rozetkami czy znakami przypominającymi orientalne pismo, ponadto płytki podłogowe, płytki ceglane, monety, zabytki metalowe, szklane i kamienne. Materiał zabytkowy został wydatowany na okres od przełomu XIV/XV w. po 1. połowę XVII w. Zabytki pochodzące ze Wzgórza zaliczane są do jednych z najcenniejszych i bezsprzecznie najstarszych obiektów tyczących się historii Łańcuta. Zabytki te, pozyskane w trakcie prac archeologicznych w 2017 r., stanowią namacalny dowód na pozycję historyczną Wzgórza, będąc niezwykle ważnym dopełnieniem dla wydarzeń z nim związanych.

O zakończeniu projektu i końcowym jego efekcie będziemy informować na bieżąco.

Tekst i fot. Sylwia Markowicz-Hołub