Możesz już zastrzec swój numer PESEL! Jak to zrobić?

Od 17 listopada ubiegłego roku każdy obywatel może zastrzec swój numer PESEL. Natomiast od czerwca 2024 roku, zgodnie z ustawą, której celem jest ograniczanie skutków kradzieży tożsamości, banki będą musiały sprawdzać, czy PESEL danej osoby został zastrzeżony, zanim np. udzielą kredytu.

Nowa ustawa

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości umożliwia zastrzeżenie numeru PESEL. Nowe przepisy mają na celu zwalczanie działań takich jak wyłudzanie środków finansowych przez zaciąganie kredytów w imieniu nieświadomej osoby. Dodatkowo regulacje te mają być skierowane przeciw zjawisku znanym jako SIM swapping, czyli fałszowania karty SIM w celu nielegalnego autoryzowania transakcji.

Zastrzeżenie numeru PESEL jest to dobrowolna możliwość. Nikt nie będzie do tego zmuszany. Jednak, aby ustrzec się przed skutkami wejścia w posiadanie naszych danych osobowych przez osoby trzecie, np. gdy zgubimy dowód, zaleca się skorzystanie z tej możliwości. Zastrzeżenie numeru nie jest oczywiście działaniem ostatecznym, w razie potrzeby zastrzeżenie będziemy mogli cofnąć. 

Wdrażanie usługi zastrzeżenia numeru PESEL to odpowiedź na rosnące wyzwania, związane z ochroną danych osobowych. Jako narzędzie zapobiegające wyłudzeniom i kradzieżom tożsamości, stanowi ona istotny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa obywateli – informuje Szczepan Kozłowski, Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Łańcucie.

Od 1 czerwca 2024 r. instytucje finansowe (m.in. banki, SKOK-i, instytucje płatnicze i pożyczkowe) przed:

• zawarciem z Klientem umowy o prowadzenie rachunku bankowego,
• udzieleniem kredytu, pożyczki lub leasingu,
• wydaniem karty kredytowej,
• realizacją wypłaty gotówkowej w Placówce, określonego w Ustawie limitu,

będą miały obowiązek sprawdzić, czy numer PESEL danej osoby jest zastrzeżony, czy nie. Jeśli okaże się, że tak, to transakcja zostanie zablokowana.

Jeżeli zastrzeżemy nasz PESEL, to nie będzie można go wykorzystać do czynności wyszczególnionych w ustawie. Np.: notariusze odmówią nam pośrednictwa przy nabyciu, zbyciu nieruchomości – będą mogli też odmówić wykonania innej czynności. Instytucje finansowe takie jak m.in banki odmówią zaciągnięcia kredytu, pożyczki i leasingu, a nawet otwarcia konta czy wypłaty gotówki (dziennie powyżej trzykrotności minimalnego wynagrodzenia). Dostawcy usług telekomunikacyjnych nie wydadzą nam duplikatu karty SIM – dodaje Prezes łańcuckiego Banku.

Jak zastrzec numer PESEL?

Numer PESEL zastrzeżemy elektronicznie za pośrednictwem usługi mObywatel. W tym celu należy wybrać sekcję „Twoje dane”, a następnie „Rejestr zastrzeżeń PESEL”. Kolejnym krokiem jest wybór opcji „Zastrzeż PESEL” lub „Cofnij zastrzeżenie”. Można również dokonać zastrzeżenia w formie papierowej w urzędach gmin.

W miarę rozwoju integracji baz danych z pewnością możliwość zastrzeżenia numeru zostanie rozszerzona o inne instytucje, w tym banki, ale na zasadzie dobrowolności. Bank Spółdzielczy w Łańcucie, tak szybko jak tylko będzie to technicznie możliwe, udostępni tę usługę swoim klientom – tłumaczy Prezes Kozłowski.

Możliwość zastrzegania numeru PESEL na pewno pozwoli zapobiec wielu negatywnym skutkom kradzieży tożsamości.

Tekst: Sylwia Markowicz-Hołub